Giác mạc hình chóp là bệnh không quá phổ biến. Tỷ lệ người mắc bệnh này chỉ khoảng 1/2000. Tuy nhiên bệnh lại có biến chứng khá nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Vậy đây là bệnh gì và biểu hiện ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé.

1. Giác mạc hình chóp là bệnh gì?

Giác mạc là lớp màng trong suốt, không mạch máu, thường có hình chỏm cầu. Đây cũng là phần cong nhất mà mắt thường có thể nhìn thấy trực tiếp. Giác mạc được nuôi dưỡng bằng sự thẩm thấu từ các mạch máu ở phần rìa, từ nước mắt và thủy dịch. Đây là bộ phận đóng vai trò vô cùng quan trọng. Giác mạc được ví như thấu kính giúp hội tụ hình ảnh lên võng mạc và bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại từ bên ngoài.

Giác mạc hình chóp hay hình nón là tình trạng giác mạc không có hình cầu như thông thường mà lồi lên thành hình chóp. Lý giải về hiện tượng này, các nhà khoa học cho rằng do các sợi protein nhỏ có nhiệm vụ giữ giác mạc ở đúng vị trí bị yếu đi, mất khả năng cố định giác mạc. Hệ quả là giác mạc ngày càng biến dạng so với hình dáng ban đầu.

Giác mạc hình chóp là tình trạng giác mạc bị lồi lên, không có hình cầu như bình thường

Bệnh ảnh hưởng đến cả hai mắt và xuất hiện ở độ tuổi từ 10 – 25. Bệnh tiến triển khá chậm, có thể hơn 10 năm. Tuy nhiên bệnh xuất hiện biến chứng khá nhanh nếu không được điều trị kịp thời. Biến chứng nguy hiểm nhất là gây mất thị lực hoàn toàn. Do vậy việc nhận biết các dấu hiệu bệnh từ giai đoạn sớm là rất cần thiết.

2. Dấu hiệu bệnh giác mạc hình chóp là gì?

Một số triệu chứng nhận biết sớm bệnh có thể kể đến như:

• Mắt đỏ hoặc sưng
• Ngứa mắt
• Mắt nhạy cảm với ánh sáng hoặc thường nhìn thấy quầng sáng xung quanh ánh đèn.
• Nhìn đôi (song thị) hoặc hình ảnh bị méo mó, gợn sóng.

Song thị là một trong những dấu hiệu của bệnh giác mạc hình chóp

Tình trạng bệnh diễn tiến nặng thì các dấu hiệu càng trở nên rõ rệt và xuất hiện thường xuyên hơn. Bệnh giác mạc hình chóp được xem là nghiêm trọng khi xuất hiện các biểu hiện sau:

• Nhìn mờ các vật ở cả xa và gần. Tầm nhìn hạn chế gây khó khăn trong việc điều khiển xe.
• Độ cận tăng nhanh hơn.
• Thường xuyên nhức đầu, mỏi mắt hoặc đỏ mắt.

3. Nguyên nhân gây bệnh giác mạc hình chóp?

Thực tế nguyên nhân gây giác mạc hình chóp thường không quá rõ ràng. Những nguyên nhân sau đây được các bác sĩ nhãn khoa đánh giá là ảnh hưởng nhiều đến quá trình hình thành bệnh. Các nguyên nhân đó bao gồm:

• Chủng tộc: người da màu hoặc người La tinh có khả năng mắc bệnh cao hơn 50% so với người da trắng.
• Di truyền: gia đình có người từng mắc bệnh giác mạc hình chóp thì nguy cơ các thế hệ sau mắc bệnh sẽ cao hơn. Người mắc bệnh dị ứng hen suyễn, eczema,… cũng có nguy cơ mắc bệnh giác mạc hình chóp cao.
• Độ tuổi: Bệnh đa phần xuất hiện ở độ tuổi thanh thiếu niên (dưới 30 tuổi). Trong một vài trường hợp, bệnh có thể diễn ra với người có độ tuổi từ 40 trở lên nhưng khá hiếm.
• Bệnh lý: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh giác mạc hình chóp có nguyên nhân từ các bệnh như Down, Ehlers-Danlos, viêm võng mạc sắc tố, khiếm khuyết tạo xương, viêm do dị ứng, hen suyễn,…

Khiếm khuyết về di truyền là một trong những nguyên nhân gây giác mạc hình chóp

4. Bệnh giác mạc hình chóp được điều trị như thế nào?

Điều trị bằng cách đeo kính

Tình trạng bệnh nhẹ đến trung bình có thể được điều trị bằng kính đeo mắt hoặc kính áp tròng. 

• Kính gọng hoặc kính áp tròng mềm: được dùng để điều chỉnh thị lực mờ hoặc méo ở giai đoạn đầu.
• Kính áp tròng cứng: áp dụng trong trường hợp bệnh nặng hơn. Loại kính này được thiết kế riêng cho giác mạc của mỗi người. Khi mới đeo, bệnh nhân có thể thấy khó chịu nhưng sẽ quen dần sau vài tuần.

Đeo kính áp tròng điều trị giác mạc hình chóp nhẹ

• Kính áp tròng tổng hợp: cấu tạo bên trong cứng và vòng xung quanh mềm để giúp người bệnh cảm thấy thoải mái khi đeo.
• Kính áp tròng Scleral: loại kính này được dùng với người bệnh giác mạc hình chóp ở giai đoạn 2. Loại kính này to hơn bình thường, lúc đeo sẽ lấn ra phần củng mạc.

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần tuân thủ đúng phác đồ và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh cần khám mắt định kỳ để theo dõi, phát hiện biến chứng hoặc thay đổi thông số kính phù hợp.

Điều trị bằng phẫu thuật

Với trường hợp bệnh nặng không thể dùng kính điều chỉnh, các bác sĩ nhãn khoa sẽ thực hiện điều trị bằng phẫu thuật. 

• Đặt vòng implant: một miếng nhựa nhỏ hình lưỡi liềm được đặt vào giác mạc để cải thiện hình dạng giác mạc và thị lực. Việc này giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh. Hạn chế của giải pháp này là dễ gây thương tích và nhiễm trùng cho mắt.
• Ghép giác mạc: trường hợp người bệnh bị sẹo giác mạc hoặc giác mạc quá mỏng sẽ cần ghép giác mạc. Sau khi ghép giác mạc, người bệnh cần một năm và cần đeo kính áp tròng cứng để phục hồi. Phương pháp này có biến chứng là: giác mạc ghép bị đào thải, thị lực giảm, loạn thị, nhiễm trùng.

Giác mạc hình chóp thể nặng được điều trị bằng cách phẫu thuật ghép giác mạc

Giác mạc hình chóp là một bệnh lý về mắt khá hiếm và không có cách để phòng ngừa. Tuy nhiên chúng ta có thể áp dụng một số biện pháp để kiểm soát quá trình tiến triển của bệnh như: tuân thủ nghiêm các hướng dẫn từ bác sĩ điều trị, khám mắt định kỳ hoặc khi có dấu hiệu bất thường, không tự ý dùng thuốc điều trị, hạn chế các nguyên nhân gây dị ứng mắt và bảo vệ mắt đúng cách. Đừng quên đeo kính bảo hộ mắt hoặc kính râm khi ra nắng để bảo vệ mắt thật tốt.